در این مطلب در مورد ترمیم تاندون دست خواهید خواند. اما قبل از شروع بحث باید بدانیم تاندون دست چیست؟ تاندونها بندهای سخت بافتی هستند که عضلات را به استخوان متصل می کنند. وقتی گروهی از عضلات منقبض میشوند (سفت میشوند)، تاندونهای متصل شده استخوانهای خاصی را میکشند و به شما این امکان را میدهند دامنه وسیعی از حرکات را انجام دهید. در دست شما دو گروه تاندون وجود دارد:
1) تاندونهای اکستنسور
2) تاندونهای خم کننده
تاندونهای اکستنسور
این تاندونها که از بازو، از پشت دست به انگشتان و انگشت شست میرسند به شما این امکان را میدهند انگشتان و انگشت شست خود را صاف کنید.
تاندونهای خم کننده
این تاندونها که از بازو، از طریق مچ دست و از کف دست عبور میکنند به شما این امکان را میدهند انگشتان خود را خم کنید.
غالباً میتوان برای ترمیم تاندون دست آسیب دیده از جانب هر دو گروه عنوان شده در عمل جراحی استفاده کرد.
چه زمانی نیاز به ترمیم تاندون دست وجود دارد؟
زمانی که یک یا چند تاندون دست جدا شده و یا دچار پارگی نسبی شده باشند و امکان انجام حرکت طبیعی برای فرد مقدور نباشد ترمیم تاندون دست میبایست انجام شود.
اگر تاندونهای باز کننده آسیب ببینند، بیمار نمیتواند انگشتان را به خوبی باز نماید و اگر تاندونهای خم کننده دچار آسیب شوند، توانایی مشت کردن، برداشتن و در کل خم کردن انگشتان برای بیمار امکان پذیر نخواهد بود.
پارگی تاندون چه علائمی در دست ایجاد مینماید؟
درد، قرمزی، تورم، التهاب و گهگاهی عفونت از عوارض شایع عمل تاندون دست هستند. چسبندگی تاندون دست از دیگر عوارض عمل تاندون است که کمتر شایع است و نیاز به درمان چسبندگی تاندون دست و توانبخشی انگشتان دست در این مرحله امری ضروری است.
دلایل شایع آسیب تاندون دست در قسمت زیر توضیح داده شده است:
1) بریدگیها: بریدن دست با چاقو و یا هر شی تیز و برنه میتواند منجر به پارگیو آسیب تاندون گردد.
2) آسیبهای ورزشی: اگر تاندون دست حین ورزش تحت کشش زیاد قرار بگیرد، میتواند در تاندون دست در نهایت منجر به پارگی شود. ورزشهایی مثل فوتبال، راگبی و دیگر ورزشهایی که نیاز به گرفتن و چنگ زدن مکرر دارند، مثل صخره نوردی از دیگر ورزشهایی هستند که آسیب تاندون دست در آنها زیاد است.
3) له شدگی: قرار گرفتن دست بین درب و چهارچوب و یا تصادفات از دیگر دلایل اصلی پارگی تاندون در اثر له شدگی میباشد.
4) آرتریت روماتویید: این بیماری منجر به التهاب تاندون شده و در موارد شدید میتواند منجر به پارگی تاندون دست گردد.
5) گاز گرفتگی: از دیگر دلایل پارگی تاندون دست گازگرفتگی دست، توسط حیوانات است که البته گازگرفتگی توسط انسان حین نزاع و مشاجرات هم میتواند از دیگر دلایل پارگی تاندون دست باشد.
نحوه ترمیم تاندون دست
بسته به آسیب وارد شده درمان و ترمیمهای متفاوتی برای دست انجام میشود، گاهی ممکن است پزشک فوق تخصص شانه و دست صلاح بداند که هرچه سریعتر آسیب وارد شده با استفاده از جراحی ترمیم و درمان شود.
ابتدا برای ترمیم یا جراحی این بخش آسیبدیده، مچ دست، دست و انگشتان را برش میزنند تا بتوانند تاندون را پیدا کرده و سپس به یکدیگر متصل کنند. معمولا رسیدن به تاندونهای اکستانسور و ترمیم آن بسیار سادهتر است.
بسته بهشدت آسیب وارد شده، این ترمیم میتواند در اورژانس بهصورت سرپایی انجام شود. در واقع با استفاده از یک بیحسی موضعی، قسمت پاره شده را بیحس کرده و ترمیم را انجام میدهند.
ترمیم تاندون فلکسور بسیار پیچیدهتر است، زیرا معمولا برای درمان و ترمیم این قسمت آسیبدیده ابتدا باید تحت بیهوشی قرار بگیرند تا جایی که تمامی بازو باید کاملا بیحس شود. این درمان باید توسط یک متخصص ارتوپد بهصورت تخصصی انجام شود.
روند بهبودی پس از انجام جراحی و ترمیم تاندون دست
هر دو نوع تاندون که ترمیم میشود، نیاز به یک دوره طولانی ریکاوری دارد؛ چراکه تا زمانی که تاندونهای به هم متصل شده بهخوبی به یکدیگر پیوند نخورد، عملکرد خوبی نداشته و ضعیف هستند.
بسته به محل آسیبدیدگی، زمان نقاهت آن متفاوت است، اما به طور کلی مدت زمانی که برای روند بهبودی آن در نظر گرفته شده، 3 ماه است تا به روند قبلی بازگردد. جهت مراقبت پس از درمان باید به نکاتی توجه داشته باشید، بهعنوان مثال باید مدتی را با استفاده از آتل، دستان خود را ببندید.
همچنین نیاز خواهد بود تا مدتی از اسپلینت بر دور دستان خود استفاده کنید. همچنین تحت نظر پزشک متخصص ارتوپد و با مشورت او تمریناتی را با دستان خود انجام دهید تا باعث بهبود عملکرد دستهای شما شود.
اگر قصد انجام فعالیتهای سبک مانند انجام کارهای روزمره را داشته باشید، میتوانید پس از 6 الی 8 هفته به آرامی کارهای خود را با دستانتان آغاز کنید. برای انجام فعالیتهای سنگین مانند انجام تمرینات ورزشی، میبایست به مدت 12 الی 10 هفته به دستان خود استراحت دهید.
در اغلب مواقع پزشک لازم میداند برای بهبود روند حرکت دادن دست و بازگشت کامل دامنه حرکات چندین تمرینات فیزیوتراپی را انجام دهد.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره نوار عصب و عضله تهران
عواملی که مانع انجام عمل جراحی ترمیم تاندون دست میشود
همیشه نمیتوان شرایط را برای عمل جراحی فراهم کرد، گاهی وجود برخی از بیماریها، انجام عمل جراحی را توسط پزشک بسیار سخت میکند. از موارد خطرناکی که ممکن است مانع نتیجه رضایتبخش انجام جراحی شود شامل موارد زیر است:
1) دیابت
2) مشکل در گردش خون
3) اعتیاد به مواد مخدر
4) سیگار کشیدن
5) مشکلات قلبی
6) مشکلات عصبی
قبل از هرگونه اقدامی، میبایست تمامی شرایط خود را به پزشک بازگو کنید تا بهترین درمان برای شما در نظر گرفته شود.
پس از ترمیم تاندون اکستانسور انتظار میرود که حرکات انگشتان بهخوبی بازگردد. ترمیم تاندون آسیبدیده فلکسور بسیار جدیتر است؛ چراکه آنها تحت فشار بیشتری دچار چنین آسیبی شده است.
گاهی امکان دارد پس از ترمیم تاندون فلکسور حرکات انگشتان بهطور کامل مانند گذشته برنگردد که در آن مواقع ممکن است درمانهای بیشتری بنا به صلاحدید پزشک متخصص برای بیمار انجام شود.
عوارض جانبی جراحی ترمیم تاندون دست
برخی از عوارض شایع ترمیم تاندون دست شامل عفونت، تورم و چسبندگی تاندون ترمیم شده به بافت مجاور است.
عفونت
معمولاً از هر ۲۰ عمل ترمیم تاندون، یک عمل آن آنها دچار عفونت میشود. اگر دست آسیب دیده و زخم توسط خاک آلوده شده باشد، خطر عفونت بیشتر است. همچنین آسیبهای خرد کننده نیز احتمالاً باعث ایجاد عفونت میشوند. علائمی که نشان دهنده عفونت است عبارتند از:
1) قرمزی و تورم در دست
2) احساس افزایش حساسیت یا تب
3) تب بالای ۳۸ درجه
شکست ترمیم
از هر ۲۰ عمل ترمیم تاندون، معمولاً یک مورد از آنها دچار شکست میشود و تاندونهای آسیب دیده پاره میشوند. این اتفاق معمولاً بلافاصله پس از عمل و زمانی که تاندونها ضعیف هستند، رخ میدهد. پارگی تاندون اغلب در افرادی رخ میدهد که توصیههای مربوط به استراحت پس از ترمیم تاندون را رعایت نمیکنند. زمین خوردن یا گرفتگی ناگهانی آتل به اجسام میتواند باعث پارگی تاندون شود.
بیشتر بخوانید: درمانهای دستی درد | 5 تکنیک درمانهای دستی!
چسبندگی تاندون
چسبندگی تاندون یک اصطلاح پزشکی است و زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که تاندون به بافت اطراف گیر کرده و باعث کاهش دامنه حرکات دست شود. موارد جدی چسبندگی تاندون نیاز به جراحی برای آزاد سازی تاندون گیر کرده دارد.