توانبخشی سکته مغزی با فیزیوتراپی، به بیماران کمک می‌کند تا در حد امکان، توانایی‌های از دست رفته و استقلال خود را دوباره بدست آورند.
سکته مغزی یک عارضه جدی و تهدید کننده حیات است که در اثر خونرسانی نامناسب به بخش‌های خاصی از مغز اتفاق می‌افتد. تعداد زیادی از بیمارانی که دچار سکته مغزی می‌شوند، دچار عوارض جدی مانند: مشکلات حرکتی و گفتاری متعددی می‌شوند. این عوارض زندگی بیماران را به طور کامل تحت تاثیر قرار می‌دهد. موثرترین راه برای کمک به این دسته از بیماران، استفاده از روش‌های بازتوانی مانند: فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی است.
توانبخشی سکته مغزی با فیزیوتراپی می‌تواند به بازیابی توانایی‌های حرکتی بیماران کمک کرده و به روش‌های مختلف، به تسکین علائم بیماران کمک کند. فیزیوتراپی باید در همراهی با سایر درمان‌ها انجام شود تا بیمار بیشترین فایده ممکن را از آن ببرد.
در این مطلب از وبسایت دینا کلینیک، شما را با توانبخشی سکته مغزی با فیزیوتراپی و روش‌های مختلف انجام آن بیشتر آشنا می‌کنیم.
سکته مغزی چیست؟
سکته مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به هر قسمت از مغز متوقف شود. در نتیجه این اتفاق، به سلول‌های مغز آسیب می‌رسد. اثرات ناشی از سکته مغزی به قسمتی از مغز که آسیب دیده و میزان آسیب وارد شده بستگی دارد.
علائم سکته مغزی چیست؟
علائم ناشی از سکته مغزی بسیار متنوع است. در ادامه به تعدادی از شایع‌ترین علائم سکته مغزی اشاره می‌کنیم. اگر این علائم در شما یا یکی از نزدیکانتان بروز پیدا کرد، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- بی حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پاها، به خصوص در یک طرف بدن.
- گیجی ناگهانی، مشکل در صحبت کردن، یا مشکل در درک گفتار.
- مشکل دید ناگهانی در یک یا هر دو چشم.
- مشکلات ناگهانی در راه رفتن، سرگیجه، از دست دادن تعادل یا عدم هماهنگی حرکات بدن.
- سردرد شدید ناگهانی بدون علت شناخته شده.
بیشتر بخوانید: فلج مغزی چیست و چه درمان‌هایی برای آن وجود دارد؟
علل سکته مغزی چیست؟
دو دلیل اصلی برای سکته مغزی وجود دارد: انسداد شریانی (سکته مغزی ایسکمیک) یا نشت یا ترکیدن عروق خونی (سکته مغزی هموراژیک). برخی از افراد ممکن است مبتلا به یک اختلال موقتی در جریان خون به مغز شوند، که به عنوان حمله ایسکمیک گذرا (TIA) شناخته می‌شود. حمله ایسکمیک گذرا علائم پایدار ایجاد نمی‌کند، اما نشان دهنده خطر ابتلا به سکته مغزی در آینده است.
توانبخشی سکته مغزی با فیزیوتراپی
آسیب مغزی به دنبال سکته مغزی می‌تواند باعث مشکلات متعددی برای بیمار شود. بعضی از بیماران به سرعت بهبود پیدا می‌کنند، اما اغلب بیماران نیاز به درمان و حمایت طولانی مدت دارند.
برنامه درمانی برای هر بیمار متفاوت است، زیرا سکته هر بیمار را به شکل متفاوتی تحت تاثیر قرار می‌دهد و نوع عوارض و شدت آن‌ها در هر بیمار پس از سکته متفاوت خواهد بود.
به طور معمول، توانبخشی سکته مغزی با فیزیوتراپی، شامل موارد زیر است:
- انجام تمریناتی برای تقویت مهارت‌های حرکتی. این تمرینات شامل ورزش‌هایی هستند، که به بهبود قدرت و هماهنگی عضلات سرتاسر بدن کمک می‌کنند. تمرکز این ورزش‌ها بر روی عضلاتی است که در حفظ تعادل بدن، راه رفتن و بلع نقش اساسی‌تری دارند. با کمک این تمرینات، بیمار می‌تواند تا حد ممکن، توانایی‌های حرکتی از دست رفته خود را دوباره بدست بیاورد.
- آموزش نحوه استفاده صحیح از وسایل کمک حرکتی. درصورت نیاز، فیزیوتراپیست می‌تواند به بیمار نحوه صحیح استفاده از وسایل کمک حرکتی، مانند: واکر، عصا، ویلچر یا انواع ارتزها را آموزش دهد. بعضی از انواع ارتزها، مانند: بریس مچ پا، در طول دوره بهبودی پس از سکته مغزی برای بیمار تجویز می‌شوند، تا پاها بتوانند بهتر وزن بیمار را در حین راه رفتن تحمل کنند.
- درمان با اعمال محدودیت بر اندام سالم. در این روش، اندام سالم و آسیب ندیده محدود می‌شود و سپس فیزیوتراپیست تمریناتی را برای بهبود عملکرد اندام آسیب دیده تجویز می‌کند. در این درمان بیمار مجبور به استفاده از اندام آسیب دیده است. این درمان گاهی اوقات درمان با استفاده اجباری هم نامیده می‌شود.
- تمرینات تقویت دامنه حرکتی. برخی تمرینات و درمان‌ها می‌توانند تنش عضلانی (اسپاستیسیته) را کاهش دهند و باعث می‌شوند تا دامنه حرکتی از دست رفته مفاصل و عضلات بازیابی شوند.
در کنار این تمرینات، ممکن است از روش‌های دیگری مانند تحریک الکتریکی عضلات، روش‌های آب درمانی و درمان‌های مبتنی بر واقعیت مجازی و بازی‌های رایانه‌ای هم برای درمان بیماران استفاده شود.
توانبخشی سکته مغزی با فیزیوتراپی باید از کی آغاز شود؟
زمان در توانبخشی سکته مغزی بسیار اهمیت دارد. هرچه تمرینات و درمان‌ها زودتر آغاز شوند، احتمال موفقیت درمان بیشتر است.
توانبخشی سکته مغزی با فیزیوتراپی، معمولا از همان زمان بستری در بیمارستان آغاز می‌شود. فزیوتراپیست‌ها می‌گویند، که بهترین زمان آغاز فیزیوتراپی، 24 تا 48 ساعت اول پس از سکته مغزی است.
بیشتر بخوانید: توانبخشی ضربه مغزی به کمک تیم حرفه ای پزشکی
توانبخشی سکته مغزی با فیزیوتراپی چقد طول می‌کشد؟
طول دوره درمان، به شدت سکته مغزی و عوارض مرتبط با آن بستگی دارد. سرعت بهبودی در بعضی از بیماران بسیار بالا است. با این حال اکثر بیماران نیاز به دوره طولانی توانبخشی دارند. بسته به شرایط بیمار، درمان ممکن است ماه‌ها و حتی سال‌ها ادامه داشته باشد.
در طول درمان، با پیشرفت و بهبودی بیشتر، نوع تمرینات و روش‌های درمان هم با توجه به نیازهای بیمار تغییر می‌کنند.
موفقیت درمان به چه مواردی بستگی دارد؟
سرعت و میزان بهبودی از سکته مغزی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پیش‌بینی این مسئله که بیمار به چه میزان و در چه مدتی بهبود می‌یابد، دشوار است. موارد زیر، در تعیین میزان موفقیت توانبخشی سکته مغزی نقش دارند:
- عوامل فیزیکی، از جمله شدت سکته مغزی و میزان تاثیرات فیزیولوژیکی و شناختی آن بر بدن.
- عوامل عاطفی، مانند انگیزه و خلق و خوی بیمار و میزان تمایل و توانایی بیمار در انجام تمرینات توانبخشی، بین جلسات درمانی.
- عوامل اجتماعی مانند حمایت دوستان و خانواده.
- عوامل درمانی، از جمله شروع زودهنگام توانبخشی و مهارت تیم درمانی.
باید توجه داشته باشید که فیزیوتراپی نیاز به صبر و حوصله دارد. نتایج درمان اغلب هفته‌ها و ماه‌ها پس از آغاز درمان خود را نشان می‌دهند. مهم است که در طول درمان بیمار علاقه و انگیزه خود را حفظ کند و همکاری کامل با فیزیوتراپیست خود داشته باشد.
سخن پایانی
توانبخشی سکته مغزی با فیزیوتراپی به بیمارانی که از عوارض ناشی از سکته مغزی رنج می‌برند، کمک می‌کند تا توانایی‌های از دست رفته خود را دوباره بدست بیاورند. فیزیوتراپی می‌تواند به بیماران کمک کند تا دوباره راه بروند و بتوانند دوباره از اندام‌های آسیب دیده خود استفاده کنند. اگر در زمینه توانبخشی سکته مغزی نیاز به مشاوره دارید، می‌توانید از بخش تماس با ما، با همکاران ما در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دینا، مشورت کنید.