نوار عصب و عضله در شرق تهران مرکزی میباشد که اگر اطلاعات زیادی درباره این روش تشخیصی ندارید، تا انتهای مقاله همراه ما باشید. قبل از اینکه درباره نوار عصب عضله صحبت کنیم، باید درباره عملکرد اعصاب و عضله های بدن اطلاعات داشته باشیم. هنگامی که فرد ماهیچه‌ها را منقبض می‌کند، فرایندهای الکتریکی و مکانیکی انجام میشود. در اعصابی که از مغز به عضلات منتهی می‌شوند، تحریک الکتریکی در ابتدا میل به فعالیت حرکتی را منتقل می‌کند. به دلیل تحریک الکتریکی، عصب یک ماده پیام‌رسان را در صفحه انتهایی ماهیچه آزاد می‌کند. ماده پیام‌رسان کانال‌های یونی را در غشای عضلانی باز می‌کند. یون‌های دارای بار مثبت از طریق کانال‌ها به سلول عضلانی جریان می‌یابند. به‌این‌ترتیب یک ولتاژ الکتریکی به‌اصطلاح پتانسیل عمل نیز در سلول عضلانی ایجاد میشود.
این پتانسیل عمل مانند یک اثر دومینو در سراسر سلول عضلانی پخش میشود و باعث انقباض عضله میشود. نوار عصب عضله یا الکترومیوگرافی (EMG) پتانسیل عمل یک یا چند فیبر عضلانی را به طور هم‌زمان ثبت می‌کند که اصطلاحاً پتانسیل عمل تجمعی نامیده میشود. پس از تقویت دیجیتال، این جریان‌های الکتریکی را روی صفحه‌نمایش می‌دهد.
کاربرد نوار عصب عضله
نوار عصب عضله برای مطالعه فعالیت الکتریکی در عضلات استفاده میشود. برای اینکه ماهیچه‌ها منقبض شوند، سیستم عصبی باید تکانه‌های الکتریکی کوچکی را به ماهیچه‌ها منتقل کند. پتانسیل‌هایی که با استفاده از EMG اندازه‌گیری و نمایش داده میشود در عضلات سالم و بیمار متفاوت است. در اصل، الکترومیوگرافی را می‌توان تقریباً از هر عضله‌ای استخراج کرد.برای انجام معاینه و تشخیص فرد باید درحالت نشسته و یا دراز کشیده باشد. این روش اغلب توسط نورولوژیست انجام و تفسیر می‌گردد.
چه زمانی از نوار عصب عضله استفاده میشود؟
الکترومیوگرافی یا نوار عصب عضله کاربردهای گسترده‌ای دارد. اغلب برای تشخیص بیماری‌های عصبی و عضلانی استفاده میشود. نوار عصب عضله گاهی همراه با الکترونوروگرافی انجام میشود. این کار باعث میشود که مثلاً تشخیص داده شود که آیا ضعف عضلانی ناشی از بیماری عضلات است یا بیماری اعصاب. همچنین می‌تواند در تشخیص اختلالات در برخی از گروه‌های عضلانی مفید باشد. برای مثال، فعال‌شدن ناخودآگاه ماهیچه‌های جونده با دندان‌قروچه شبانه را می‌توان با آن بررسی کرد. همچنین برای ثبت عملکرد عضلانی در آسیب‌های حاد یا بیماری‌های دژنراتیو سیستم اسکلتی عضلانی مناسب است که می‌تواند منجر به باریک شدن کانال نخاع و در نتیجه تغییر در عضلات پاها شود.
این روش در تشخیص فتق دیسک با آسیب ریشه عصبی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این روش می‌توان برای تشخیص بیماری‌های ارثی عصبی و بیماری‌های عضلانی نیز استفاده کرد. التهاب عضلانی (میوزیت) نیز با این روش قابل تشخیص است. همچنین می‌تواند گاهی برای بررسی‌های درمانی، توصیه‌های ورزشی، نظرات کارشناسان یا توصیه‌های محل کار استفاده شود.
علاوه بر این‌ها، درمانگران از نوار عصب عضله به‌عنوان بخشی از روش‌های بیوفیدبک استفاده می‌کنند. بی فیدبک به این معنی است که دستگاه‌های اندازه گیری خاصی، اطلاعاتی در مورد عملکردهای بدن به بیمار می‌دهند و تنش عضلانی را قابل مشاهده یا شنیدن می‌کنند. بیمار و درمانگر بعد از اطلاع از منبع این تنش ها سعی به اصلاح و درمان آن می کنند.
چند نوع نوار عصب عضله وجود دارد؟
اساساً دو نوع الکترومیوگرافی وجود دارد. EMG سوزنی و EMG سطحی. با EMG سوزنی، پزشک الکترودهای سوزنی را به عضله می‌چسباند، درحالی‌که با EMG سطحی فقط الکترودها روی پوست چسبانده می‌شوند. درحالی‌که EMG سوزنی می‌تواند پتانسیل عمل فیبرهای عضلانی منفرد را اندازه‌گیری کند، EMG سطحی فعالیت الکتریکی کل عضلات یا گروه‌های عضلانی را ثبت می‌کند.
چه زمانی پزشکان از نوار عصب عضله سوزنی استفاده می‌کنند؟
پزشکان معمولاً از EMG سوزنی برای تشخیص بیماری‌های عصبی و عضلانی استفاده می‌کنند. نوار عصب عضله سوزنی به پزشکان این اجازه را می‌دهد تا تفاوت‌های الکتریکی درون عضله را تعیین کنند. ثبت پتانسیل‌های واحدهای حرکتی فردی ضروری است. واحد حرکتی سلول قدامی حرکتی طناب نخاعی (عصب حرکتی) و فیبرهای عضلانی عصب‌بندی شده توسط این سلول است که توسط آن تأمین میشود و منجر به تنش عضلانی میشود.
معاینه‌کننده اغلب مجبور است سوزن را به قسمت‌های مختلف عضله وارد کند تا بتواند قسمت‌های مختلف عضله را بررسی و ارزیابی کند. ابتدا فعالیت الکتریکی عضله را در حالت شل و سپس فعالیت را با کشش خفیف اندازه‌گیری می‌کند و پتانسیل‌های عمل ثبت شده را از نظر دامنه، تعداد فازها و فرکانس تخلیه ارزیابی می‌کند. در پایان معاینه از بیمار می‌خواهد عضله‌اش را تاحدامکان منقبض کند تا الگوی تداخل را ارزیابی کند.
خطرات نوار عصب عضله
این روش تشخیصی اگر به‌درستی انجام شود، خطر خاصی را به دنبال ندارد. در نواحی پوست ملتهب، استفاده از EMG سوزنی ممنوع است. برخی افراد پس از صدمات جزئی، ایجاد درد غیرقابل‌درمان (دیستروفی سمپاتیک رفلکس) دارند. در این افراد، EMG سوزنی می‌تواند روند بیماری را تحریک کند؛ بنابراین، هنگام استفاده از EMG سوزنی احتیاط توصیه میشود.
عوارض زیر به‌ندرت رخ می‌دهد:
تکانه‌های الکتریکی ناشی از الکترونوروگرافی گاهی اوقات می‌تواند عملکرد ضربان قلب را مختل کند. به همین دلیل هنگام استفاده از چنین روش‌های معاینه‌ای باید به ریتم ضربان قلب دقت ویژه‌ای داشت.
- درد موقت پس از قراردادن الکترودها.
- آسیب به رگ‌های خونی کوچک
- آسیب به ساختارهای مجاور هنگام بررسی عضلات خاص (مانند چشم، اسفنکتر، عضلات کف لگن)
معاینه نوار عصب عضله چگونه انجام میشود؟
نوار عصب عضله می‌تواند تقریباً از هر عضله‌ای گرفته شود. معاینه در حالت نشسته یا دراز کشیده انجام میشود. برای ثبت فعالیت الکتریکی، یک الکترود سوزنی نازک و استریل با قطر 0.45 میلی‌متر و طول تقریباً 5 سانتی‌متر از طریق پوست به عضله مورد بررسی چسبانده میشود. ابتدا معاینه با عضله کاملاً شل و سپس با کشش خفیف و شدید انجام میشود. سوزن الکترود چندین بار به جلو و عقب فشار داده میشود. سیگنال‌های الکتریکی ضبط شده از طریق کامپیوتر به نمایش نشان داده خواهند شد.
چه زمانی انجام الکترومیوگرافی ضروری است؟
از EMG می‌توان برای تشخیص بیماری‌های عصبی عضلانی استفاده کرد؛ بنابراین می‌توان به این سؤال مهم که آیا یک بیماری از خود عضله منشأ می‌گیرد (میوپاتی) یا اینکه آیا عصب مرتبط بیمار است (نوروپاتی) پاسخ داد. هیچ آمادگی خاصی برای نوار عصب عضله لازم نیست.دمصرف داروهای رقیق‌کننده خون (مانند مارکومار یا سینتروم) چند روز قبل از معاینه بهتر است قطع شود. برای معاینه کودکان از داروهای آران بخش استفاده میشود.