شاک ویو تراپی، روش درمانی نوآورانه، ایمن و موثر برای کمک به درمان انواع آسیبهای اسکلتی و عضلانی، به خصوص آسیبهای تاندونی، مانند التهاب تاندون کف پا و تاندون آشیل است.
در این روش، از امواج صوتی پر انرژی برای تحریک بافت آسیب دیده و تسریع فرآیند بهبودی و ترمیم، کمک گرفته می‌شود.
این روش می‌تواند به تعداد زیادی از بیمارانی که از دردهای مزمن رنج می‌برند، کمک می‌کند.
در این مطلب شما را با روش شاک ویو تراپی، بیماری‌هایی که به درمان آن‌ها کمک می‌کند و عوارض جانبی احتمالی آن بیشتر می‌پردازیم.
شاک ویو تراپی چیست؟
شاک ویو تراپی، یک روش درمانی غیرتهاجمی است، که کاربردهای زیادی در شاخه‌های مختلف پزشکی مانند: ارتوپدی، فیزیوتراپی، پزشکی ورزشی، اورولوژی و دامپزشکی دارد. کارایی اصلی شاک ویو تراپی در تسکین سریع درد و ترمیم آسیبهای بافتی است.
این روش درمانی ایمن و کم عارضه است، که می‌تواند به طور موثری به تسکین دردهای مزمن کمک کند. این ویژگی‌ها، شاک ویو تراپی را به روش درمانی ایده‌آلی برای تسریع روند بهبودی و تسکین انواع دردهای حاد و مزمن تبدیل کرده است.
در این روش، امواج صوتی پر انرژی، به سمت محل درد و آسیب تابانده می‌شوند. امواج صوتی باعث بهبود و افزایش جریان خون در محل آسیب شده و علاوه‌بر کمک به کاهش درد، فرآیندهای دخیل در ترمیم بافتی را تحریک می‌کنند.
شاک ویو تراپی چگونه باعث بهبودی و کاهش درد می‌شود؟
امواج صوتی با انرژی بالا، که در شاک ویو تراپی استفاده می‌شوند، بر بافت‌های بدن تاثیر گذاشته و باعث اثراتی مانند: تسریع ترمیم بافت، تحریک رشد سلولی، تسکین درد و بهبود عملکرد اندام می‌شوند.
تشکیل عروق خونی جدید
جریان خون، اکسیژن و مواد غذایی موردنیاز برای ترمیم بافت‌های آسیب دیده را فراهم می‌کند. امواج صوتی پر انرژی باعث می‌شوند، تا پارگی‌های بسیار ریزی در عروق بافت آسیب دیده ایجاد شود. این پارگی‌ها، باعث تحریک تولید و بیان فاکتورهای رشدی مانند: eNOS، VEGF، PCNS و BMP می‌شود.
در نتیجه این فرآیندها، شریان‌ها بازسازی شده و شروع به رشد می‌کنند و همچنین تشکیل شریان‌های جدید هم تحریک می‌شود. عروق تازه تشکیل شده، باعث بهبود جریان خون و اکسیژن رسانی به ناحیه تحت درمان شده و در نتیجه سرعت بهبودی را افزایش می‌دهد.
معکوس کردن التهاب مزمن
التهاب مزمن زمانی رخ می‌دهد که پاسخ التهابی به طور کامل متوقف نشود. واکنش‌هایی که در التهاب مزمن اتفاق می‌افتند، می‌توانند به بافت سالم آسیب برسانند و منجر به درد مزمن شوند.
یکی از انواع سلول‌هایی که نقش مهمی در التهاب مزمن دارند، ماست سل‌ها هستند. پس از شاک ویو تراپی، فعالیت این سلول‌ها به طور چشمگیری بیشتر می‌شود.
با فعال شدن ماست سل‌ها، تولید کموکاین‌ها و سیتوکین‌ها افزایش چشمگیری پیدا می‌کند. این ترکیبات پیش التهابی ابتدا روندهای التهابی را تقویت کرده و در مرحله بعد، باعث تحریک فرآیندهایی می‌شوند، که درترمیم و بازسازی بافت‌ها نقش دارند.
تحریک تولید کلاژن
تولید مقدار کافی کلاژن، یک پیش شرط ضروری برای اجرای درست فرآیندهایی است که در ترمیم ساختارهای اسکلتی و لیگامانی آسیب دیده نقش دارند. شاک ویو تراپی، سنتز کلاژن را تحریک می‌کند.
انحلال فیبروبلاست‌های کلسیفیه
تجمع کلسیم اغلب در نتیجه پارگی‌های کوچک یا آسیب به تاندون‌ها اتفاق می‌افتد. امواج صوتی پرانرژی، کلسیفیکاسیون‌های موجود را می‌شکنند.
پراکندگی نوروپپتیدهای موثر در حس درد
ماده P، یک انتقال دهنده عصبی است که اطلاعات درد را از طریق فیبرهای C منتقل می کند. حضور این نوروپپتید به طور کلی با درد شدید، مداوم و مزمن همراهی دارد. ماده P، پیام‌های درد را به سیستم عصبی مرکزی منتقل می‌کند. کاهش غلظت ماده P باعث کاهش تحریک فیبرهای درد شده و در نتیجه باعث تسکین درد می‌شود.
کاهش ماده P، هیستامین‌ها و سایر متابولیت‌های درد، به مهار التهاب مزمن هم کمک می‌کند. امواج صوتی تولید شده در شاک ویو تراپی، غلظت ماده P و سایر متابولیت‌های موثر در فرآیند درد و التهاب را کاهش می‌دهند.
آزاد شدن نقاط ماشه‌ای
نقاط ماشه‌ای یکی از علل اصلی کمردرد، گردن درد، درد شانه و اندام‌ها هستند. آن‌ها با ندول‌های قابل لمس در نوارهای تنگ فیبرهای عضلانی همراه هستند و سارکومرهای بسیار منقبض دارند. سارکومرهای ناکارآمد آنقدر منقبض می‌شوند که شروع به قطع جریان خون خود می‌کنند. این اتفاق باعث تجمع مواد زائد می‌شود. تجمع مواد زائد پایانه‌های اعصاب حس درد را تحریک می‌کند و سپس باعث انقباض بیشتر سارکومرها می‌شود.
از این چرخه معیوب به عنوان بحران متابولیک یاد می‌شود. مکانیسم عمل فرضی این است که انرژی منتقل شده توسط امواج صوتی، پمپ کلسیم را در سلول‌های عضلانی باز می‌کند و در نتیجه بحران متابولیک در میوفیلامان‌ها را معکوس می‌کند. این فرآیندها در نهایت باعث آزاد شدن نقاط ماشه‌ای می‌شوند.
آمادگی‌های لازم برای شاک ویو تراپی
فیزیوتراپیست ابتدا وضعیت شما را بررسی کرده و مطمئن می‌شود، که این روش در حل مشکل شما موثر است.
اگر به بیماری زمینه‌ای خاصی مبتلا هستید حتما باید در جلسه معاینه، فیزیوتراپیست خود را مطلع کنید. انجام این روش در ابتلا به برخی بیماری‌های خاص ممنوعیت دارد.
یکی از نکاتی که حتما باید به خاطر بسپارید، به همراه دشتن لیست کاملی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید است. ممکن است فیزیوتراپیست به شما توصیه کند که چند روز پیش از جلسه درمان، مصرف برخی داروها را قطع کنید.
در روز درمان لباس راحت بپوشید. این روش تقریباً 5-10 دقیقه طول می‌کشد. در طول هر جلسه تقریباً 2500 تا 3000 ضربه به بافت آسیب دیده وارد می‌شود.
در طول جلسه درمان، فیزیوتراپیست شدت دستگاه را تنظیم می‌کند، تا اطمینان حاصل شود که بافت آسیب دیده انرژی و دوز مورد نیاز را دریافت می‌کند.
پس از پایان درمان می‌توانید به خانه بازگردید.
شاک ویو تراپی چگونه انجام می‌شود؟
ابتدا فیزیوتراپیست محل درد را به دقت معاینه و شناسایی می‌کنید. سپس یک ژل مخصوص به محل درمان مالیده می‌شود. استفاده از ژل برای اطمینان از انتقال دقیق و صحیح امواج صوتی ضروری است.
سپس فیزیوتراپیست دستگاه مخصوصی را روی پوست محل درمان قرار داده و به آرامی فشار می‌دهد.
شاک ویو تراپی درمانی بسیار سریع و ایمن است. برای انجام این درمان نیازی به استفاده از بی‌حس کننده نیست.
مراقبت‌ها پس از شاک ویو تراپی
تورم و درد مختصر در ناحیه درمان طبیعی بوده و نشان دهنده تاثیر امواج صوتی بر بافت آسیب دیده است. درد و تورم اغلب در طول هفته اول پس از درمان بدون نیاز به دارویی خاصی برطرف می‌شود.
باید توجه داشته باشید، که مصرف ناپروکسن و سایر داروهای ضد التهاب مانند: NSAIDها، باعث تضعیف اثر درمانی این روش می‌شود. بهتر است برای تسکین درد و ناراحتی پس از درمان، از داروهایی مانند: استامینوفن استفاده کنید.
استفاده از کمپرس سرد هم در کاهش درد و تورم موثر است.
تا 48 ساعت پس از درمان، از انجام کارهای سنگین خودداری کنید. منعی برای رفتن به سر کار و دانشگاه وجود ندارد.
آثار شاک ویو تراپی چه مدت بعد از درمان ظاهر می‌شوند؟
بسیاری از بیماران در روزهای اول پس از این روش، کاهش شدت علائم خود را احساس خواهند کرد.
بر اساس مطالعات انجام شده، در اکثر بیماران، 6 تا 8 هفته پس از درمان، آثار مثبت شاک ویو تراپی در کاهش درد و التهاب، به بیشترین حد خود می‌رسد.
تحقیقاتی که در رابطه با آثار بلند مدت شاک ویو تراپی انجام شد، نشان می‌دهد، که نتایج در بسیاری از بیماران، ماه‌ها و حتی سال‌ها پس از آخرین جلسه درمانی باقی می‌ماند.
با این حال در بسیاری از بیماران، آثار درمانی بسیار زودتر به اوج خود می‌رسد.
شاک ویو تراپی به درمان چه بیماری‌هایی کمک می‌کند؟
این روش را می‌توان برای تسکین بسیاری از دردهای مزمن اسکلتی و عضلانی به کار برد:
- خار پاشنه
- التهاب فاسیای کف پا (فاشئیت پلانتار)
- التهاب تاندون آشیل
- بیماری آرنج تنیس بازان (اپی کندلیت داخلی)
- بیماری آرنج گلف بازان (اپی کندلیت خارجی)
- درد مفصل شانه در اثر تاندونیت روتاتور کاف
- تاندونیت پتلار
- دردهای مزمن عضلانی
مزایای شاک ویو تراپی چیست؟
شاک ویو تراپی، روشی غیرتهاجمی است، که می‌تواند به تسکین انواع مختلف دردهای مزمن کمک کند.
از مزایای شاک ویو تراپی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- اثربخشی عالی نسبت به هزینه
- راه‌حلی غیرتهاجمی برای دردهای مزمن شانه، کمر، پاشنه پا، زانو و آرنج
- بدون نیاز به بیهوشی
- بدون نیاز به بستری در بیمارستان
- روشی بسیار ایمن با عوارض جانبی بسیار کم
پس از این روش، ممکن است برای چند روز در محل درمان، احساس درد و تورم داشته باشید. این احساس طبیعی است، و نشان می‌دهد که بدن در حال ترمیم خود است. در واقع، شاک ویو تراپی باعث می‌شود که یک فرآیند التهابی در محل درمان آغاز شود.
این واکنش التهابی، فرآیند ترمیم بافتی را تحریک می‌کند. بنابراین، مهم است که پس از درمان از هیچ داروی ضد التهابی استفاده نکنید، زیرا ممکن است بر نتیجه درمان اثر منفی بگذارد.
پس از اتمام درمان، تقریباً بلافاصله می‌توانید به فعالیت‌های معمول خود بازگردید.
عوارض شاک ویو تراپی چیست؟
مانند هر روش درمانی دیگری، شاک ویو تراپی هم ممکن است عوارض ناخواسته‌ای به دنبال داشته باشد. عوارض جانبی ناشی از شاک ویو تراپی، اغلب خفیف و موقتی هستند:
- قرمزی محل درمان
- درد خفیف در محل درمان
- کبودی و خون‌مردگی
- تورم
- بی‌حسی
- احساس سوزن سوزن و مور مور شدن
این علائم اغلب خفیف بوده و نشانه این هستند، که بدن پاسخ مناسبی به درمان داده است.
از عوارض نادرتر اما خطرناک‌تر این روش، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- پارگی تاندون یا رباط
- آسیب به بافت نرم
می‌توانید بلافاصله پس از این روش، روند معمول زندگی خود را از سر بگیرید. با این حال بهتر است برای به حداقل رساندن درد و ناراحتی پس از شاک ویو تراپی، حداقل در 48 ساعت اول، از انجام فعالیت‌های شدید و یا ورزش‌های پرفشار خودداری کنید.
برای تسکین درد و ناراحتی پس از شاک ویو تراپی، بهتر است از مسکن‌هایی مانند: استامینوفن استفاده کنید. مصرف داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند بر نتیجه درمان تاثیر منفی داشته باشد.
اگر احساس درد و ناراحتی شدید کردید، یا احساس کردید عملکرد اندام‌های شما دچار تغییر شده است، حتما با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید.
پیش از درمان، فیزیوتراپیست معاینه کاملی انجام می‌دهد، تا از ایمن بودن این روش برای شما مطمئن شود.
شاک ویو تراپی برای چه کسانی مناسب نیست؟
افرادی که دچار اختلالات گردش خون، اختلالات عصبی، تومورهای استخوانی و یا بیماری‌های متابولیک استخوان هستند، نباید این روش انجام دهند.
اگر در محل درمان هرگونه زخم یا توده‌ای وجود داشته باشد، باید تا زمان برطرف شدن آن‌ها صبر کرد.
این روش در زنان حامله ممنوع است.
افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنند و یا مبتلا به اختلالات شدید گردش خون هستند نیز باید پیش از شاک ویو تراپی با پزشک مشورت کنند.
در کنار موارد بالا، افرادی که شرایط زیر را دارند هم کاندید مناسبی برای شاک ویو تراپی نیستند:
- سن زیر 18 سال
- سابقه تزریق کورتیکواستروئید به محل درد در 12 ماه گذشته
- سابقه قبلی پارگی تاندون (در درمان تاندونیت آشیل و التهاب تاندون کف پا)
سوالات متداول در مورد شاک ویو تراپی
آیا شاک ویو تراپی دردناک است؟
این روش برای تسریع فرآیند بهبودی در بافت‌های آسیب دیده طراحی شده است. در این درمان مقدار مشخصی انرژی از طریق امواج صوتی به بافت آسیب دیده می‌رسد.
این کار اساساً، باعث ایجاد آسیب‌ها و تروماهای بسیار ریز به بافت می‌شود. همه این‌ها به این معنی است، که احتمالا در طول درمان، کمی احساس درد و ناراحتی خواهید داشت.
میزان درد بستگی به نوع آسیب، محل آسیب و میزان دردناک یا حساس بودن ناحیه آسیب دیده، قبل از شروع درمان دارد. از آنجایی که درمان فقط بین پنج تا ده دقیقه طول می‌کشد، اکثر بیماران می‌توانند درمان را به خوبی تحمل کنند.
شاک ویو تراپی چند جلسه طول می‌کشد؟
تعداد جلسات درمان برای هر بیمار متفاوت بوده و به عوامل مختلفی مانند: محل آسیب و شدت آن بستگی دار.
تحقیقات نشان می‌دهد که اکثر بیماران باید حداقل سه جلسه درمانی در یک دوره سه هفته‌ای داشته باشند. برخی از بیماران به جلسات درمانی بیشتری نیاز دارند.
آیا شاک ویو تراپی به بهبود شرایط من کمک می‌کند؟
اکثر بیمارانی که از درد مزمن شکایت دارند و روش‌های دیگر به بهبودی آن‌ها کمک چندانی نکرده است، از شاک ویو تراپی سود می‌برند. در یک مطالعه، میزان رضایت بیماران پس از درمان با این روش، بالاتر از 80 درصد بوده است.